Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013

Τσιγγάνος και γύφτος


του Σπύρου Σταυρακάκη

Η λέξη αθίγγανος ή ατσίγγανος σημαίνει τον "ανέγγιχτο" (από την ονομασία της κατώτερης ινδουιστικής κάστας, από την οποία πιθανολογείται ότι προήλθαν) και ετυμολογείται από το στερητικό α- και το ρήμα θιγγάνω, δηλαδή "αγγίζω". Οι τσιγγάνοι είναι από τη φύση τους ένας νομαδικός λαός που έχει διασπαρεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη μας. Έντονα φιλόμουσος λαός, έχει εμπλουτίσει τις μουσικές των άλλων λαών.
Μετά τα γεγονότα σχετικά με την εγκληματική δράση της ναζιστικής ΧΑ βγάλαμε το αντι-ρατσιστικό μας αίσθημα και διαδηλώσαμε κατά των ρατσιστικών και ναζιστοεγκληματικών δράσεων της ΧΑ.
Ήρθε, λοιπόν, στη δημοσιότητα το θέμα της Μαρίας των Ρομά, που στην καθομιλουμένη χρησιμοποιείται ο όρος τσιγγάνος, αλλά και γύφτος (υποτιμητικά).
Και τι δεν είδαμε και δεν ακούσαμε αυτές τις μέρες! Φωτογραφίες και βίντεο της Μαρίας να γίνονται πρώτο θέμα στα κανάλια, σχετικούς να εκφέρουν γνώμη για τα ζυγωματικά της Μαρίας και ότι τα σκανδιναβικά ζυγωματικά είναι πιο πεταχτά από της Μαρίας (άρα δεν είναι σκανδιναβή), φέρουν περισσότερο προς τα Ολλανδικά χαρακτηριστικά, και άλλες παρόμοιες μπούρδες. Σχόλια για την παραβατικότητα των τσιγγάνων. Έλεος! «Πρόκειται για απαγωγή, αγοραπωλησία»; «Γιατί έβαψαν τα μαλλιά της Μαρίας»; «Πόσο ρυπαρό ήταν το παιδί»! «Τι λένε τα ξένα ΜΜΕ για τη Μαρία». Τα θέματα των καναλιών. Τροφοδοτήθηκαν, λοιπόν, τα ρατσιστικά στερεότυπα περί «γύφτων» σε κάθε τους μορφή. Και εμείς ξεχάσαμε μέσα σε μια εβδομάδα τα αντιρατσιστικά μας και την πέσαμε στους «γύφτους» στις κατ' ιδίαν συζητήσεις μας. Όταν όμως πρόκειται για κάποιους τσιγγάνους που έγιναν γνωστοί, κυρίως στον μουσικό χώρο, τότε δεν τρέχει τίποτα. Είναι ο Κώστας Χατζής, ή ο Μανώλης Αγγελόπουλος, Παϊτέρης, Βιτάλη, Σαλέας ακόμα ο Πατσατζόγλου (ποδοσφαιριστής) κλπ. Ο Django Reinhardt (πρωτοποριακός βιρτουόζος κιθαρίστας της τζαζ και συνθέτης, που ξεχώρισε για την τεχνική και τη δεξιοτεχνία του, ενώ εφηύρε ένα εντελώς νέο στυλ τεχνικής τζαζ κιθάρας, που πλέον είναι μουσική παράδοση στη γαλλική τσιγγάνικη κουλτούρα). Αυτοί είναι τσιγγάνοι, οι άλλοι, οι άγνωστοι, είναι γύφτοι! Μάλλον υποκρισία, ε;
Ας ακούσουμε πως διαμορφώθηκε η τσιγγάνικη μουσική σε διάφορες χώρες του κόσμου και θα αναγνωρίσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Ισπανία





Ουγγαρία
Ρουμανία 

Σερβία


Ελλάδα


 
Django Reinhardt